شترمرغ

 

 

شترمرغ ها از بسياری جهات گونه ای منحصر به فرد بشمار می آيند و همين امر باعث گرديده تا در سالهای اخير توجهات زيادی معطوف آن گردد. به طور مثال تخم آن در مقايسه با تخم ساير پرندگان بزرگترين تخم بوده و می تواند وزنی معادل 2-1 کيلوگرم داشته باشد اما در مقايسه با جثه پرنده، شترمرغ دارای کوچکترين تخم در ميان پرندگان می باشد. شترمرغ بزرگترين پرنده زنده روی زمين می باشد که می تواند به بلندايی در حدود 5/2 متر و وزنی معادل 150 کيلوگرم دست يابد. اين پرنده بومی آفريقا بوده و از اين کشور به ساير نقاط جهان راه پيدا کرده است,شترمرغهای اهلی شده در 14-12 ماهگی به بلوغ جسمی و در 3-2 سالگی به بلوغ جنسی می رسند و در اين ميان سن بلوغ جنسی ماده 6 ماه زودتر از جنس نر خواهد بود.در اين هنگام بلندای بدن در نرها به حدود 9-6 فوت و در ماده ها به طول 5/6-5/5 فوت خواهد رسيد ضمن اينکه شترمرغهای نر بالغ بطور عمده دارای پرهای سياه رنگ سطح بدن و پرهای سفيد رنگ در ناحيه زير پرها و دم می باشد در حاليکه شترمرغ ماده قهوه ای يا خاکستری روشن بوده و در زير ناحيه پر و دم دارای پرهايی به رنگ خاکستری روشن تا سفيد می باشند.جوجه های شترمرغ در هر ماه حدود 10 اينچ رشد می کنند و در 12 ماهگی به قدی معادل 2 متر و وزنی در حدود 110-90 کيلو دست پيدا می کنند. در حاليکه جوجه های جوان دارای رگه هايی به رنگ قهوه ای، زرد و نارنجی و کرم هستند نيمچه های جوان شباهت بسياری به شترمرغ های ماده دارند.وجود پاهای بلند و گردنی افراشته باعث گرديده تا اين پرنده دارای چشمانی درشت و استثنائی باشد که در جلوی سر بطور مجزا از هم قرار گرفته اند. ضمناً گوشهای اين پرنده نيز در قسمت عقب سر واقع شده است. ناتوانی اين پرنده در پرواز باعث می شود که شترمرغ بيشتر وقتش را به راه رفتن در محيط زندگی اش پرداخته و حتی در هنگام ترسيدن با سرعتی معادل 70-60 کيلومتر شروع به دويدن نمايد و برای اينکار سهم بالايی از انرژی مورد نيازش را در تاندونهای خود ذخيره سازی می کند. از لحاظ آناتومی پا، اين پرنده در مقايسه با ساير طيور منحصر به فرد بوده و تنها پرنده ای در جهان است که دارای دو انگشت از چهار انگشت اصلی می باشد که آنها را انگشتهای سوم و چهارم می نامند و اين مشخصه باعث تمايز شترمرغ ها از ساير سينه پهنان که سه انگشت دارند (به استثنای کيوی که 4 انگشت دارد )می شود . بالهای شترمرغ چندان توسعه يافته نبوده و استخوان جناغ سينه آنها قوس دارو پهن و فاقد keel می باشد البته با وجود ناتوانی در پرواز ساختار استخوانهای بال و وجود کيسه های هوايی و مجاری هوا در استخوانها اين نظريه مطرح می شود که شترمرغ دارای اجدادی با قدرت پرواز بوده است.

 

رده بندی شترمرغ و نژادهای موجود

 

 

 

شترمرغ يا Camel Bird که به خاطر شباهتش با شتر به اين نام خوانده می شود در سال 1758 توسط لينه با نام علمی Struthiocamdus با پايه نام لاتين و يونانی Stutho camelus نامگذاری شد. اين جانور به طبقه پرندگان تعلق داشته و يکی از پنج زير راسته متعلق به راسته سينه پهنان (Ratitae or palaeognathae) محسوب می شوند. مشخصه اصلی آنها عدم قدرت پرواز بعلت دژنرسانس يا فقدان کامل تاج سينه ( carina ) می باشد که ويژگی اخير علت اطلاق Ratites به آنها شده است زيرا در زبان لاتين به کشتی فاقد لبه زيرين يا کلک Ratiesمی گويند.

 

راسته سينه پهنان شامل 5 زير راسته است:

 

– شترمرغها Stru thionitirms
– ری آ Rhea
– کاسوواری Casuari formes
– کيوی ها kiwis
– تيناموس Tinamous

 

شترمرغها در زير راسته استروتيونی فرم ها، خانواده استروتيونيده ( Stru hionidae ) جنس استروتيو (Struthio ) و گونه استروتيو کاملوس (S.camelus) قرار می گيرند.

 

گونه استروتيو کاملوس شامل زيرگونه يا نژادهای زير است:

 

-استروتيو کاملوس استراليس متعلق به آفريقای جنوبی S.c.australis
– استريوتيو کاملوس S.C.camelus که در طی قرن بيستم در آفريقای شمالی در معرض شکار و انقراض قرار گرفت.
– استروتيو کاملوس ماسائيکوس S.C.massaicus
– استروتيوکاملوس موليبدوفانس S.C.molybdo phanes
– استروتيو کاملوس سيرياکوس S.C.syriacus

 

زيرگونه های سيرياکوس که در بيابانهای سوريه و عربستان می زيسته اند بعلت شکار بی رويه در سال 1941 منقرض شده اند.
زيرگونه موليبدوفانس متمايزترين و مشخص ترين زيرگونه بوده و برای پرورش و توليد از اين زيرگونه استفاده بسياری می شود.
برای اهداف تجاری عموماً از اصطلاحاتی نظير گردن آبی، قرمز و گردن سياه استفاده می شود.
گردن قرمزها به زيرگونه های کاملوس و ماسائيکوس تعلق دارند و اکثر زيرگونه های ماسائيکوس به آمريکا صادر شده اند در نتيجه قسمت اعظم شترمرغهای اين کشور را گردن قرمزها تشکيل می دهند.
گردن آبيها نيز شامل زيرگونه های موليبدوفانس واستراليس می گردند.
شترمرغهای گردن سياه که امروزه دارای بيشترين جمعيت در ميان شترمرغهای پرورشی هستند نتيجه تلاقی زيرگونه های استروتيوکاملوس کاملوس و استروتيو کاملوس استراليس می باشند.اين پرنده دارای قامتی کوچک، ساختاری خوب و توسعه يافته و پرهايی با کيفيت استثنائی می باشد که به علت زود اهلی شدن و سادگی پرورش مورد توجه قرار گرفته اند.
طی چند سال گذشته مزرعه داران سعی نموده اند تا با گرفتن هيبريدهايی از گردن سياه، قرمز و آبی به پرندگانی با قابليتهای بالای توليدی دست پيدا نمايند.

 

در هنگام تهيه و خريد پرندگان مادر بايستی بدين نکته توجه کافی داشت که علاوه بر انتخاب نژادی مناسب و سازگار با محيط پرورشی در انتخاب مزرعه مادر توليدکننده نيز توجه کافی مبذول گردد تا با خريد پرندگانی با قابليتهای بالای ژنتيکی و ژنوتيپ برتر دارای گله ای خوب و مناسب از لحاظ کميت و کيفيت توليد و بازدهی مناسب گردند.

 

Farm Iran